Inleiding
Woningen en kantoren leveren bij erfpacht en verhuur geld op voor natuurbeheer. Aan de andere kant van het spectrum vertegenwoordigt niet bouwen ook waarde, namelijk voor de omwonenden. Dat kan in de vorm van een groengarantie waarbij omwonenden bijdragen aan het in stand houden van het aangrenzende bos omdat er in een afgesproken periode geen huizen of andere gebouwen verrijzen. Dat kan ook in de vorm van een uitzichtgarantie, zodat het uitzicht in een afgesproken periode open blijft en de boer bijvoorbeeld geen mais verbouwt.
Natuur en landschap verhogen de waarde van gebouwen. Zo becijferde KPMG dat op de Utrechtse Heuvelrug de waarde van huizen 17% hoger ligt als ze in of nabij natuur staan. Bomen, parken en grasvelden verhogen de waarde van alle woningen in Den Haag met €1,9 miljard, blijkt uit een onderzoek van Buck Consultants in opdracht van de gemeente. Dat er veel groen in de stad is, zorgt er volgens de onderzoekers voor dat een woning gemiddeld 4% meer waard is. Dat is gemiddeld €7500 per woning. Daardoor stroomt er via de onroerendzaakbelasting jaarlijks €1,3 miljoen extra de gemeentekas in. Den Haag telt 1400 hectare groen. Dat is 17% van de gemeente. Bron: Omroep West, 11/04/17.
Het Haagse Bos verhoogt de waarde van huizen in de stad. Foto: David Evers / Flickr
Bij mensen met voldoende middelen blijkt de aanwezigheid van groen een bepalende factor. Zij wonen óf in de meest verstedelijkte wijken óf in de meest landelijke omgeving. De afstand tot aantrekkelijke natuur is voor deze mensen veel korter dan vanaf de gemiddelde woning. Voor deze mensen is het behoud van de groene waarden dus ook van financieel belang. Bron: Sijtsma, F.J., 2013, ‘Waardering en financiering van de Nederlandse natuur. Argumenten voor grootschalige innovatie in private financiering van natuur, onder blijvende eindverantwoordelijkheid van het Rijk’, Rapport voor de Raad voor de Leefomgeving en infrastructuur. Zie: ‘Onbeperkt Houdbaar’, advies RLI, mei 2013.
Bevestiging van dat opwaartse effect op huizenprijzen komt van onderzoeker Michiel Daams, afdeling Economische Geografie van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij concludeerde in maart 2016 dat natuur die mensen aantrekkelijk vinden de prijzen stuwt tot een afstand van 7 kilometer. Woon je dichtbij aantrekkelijke natuur dan is het effect 16% van de woningprijs. Uitzicht blijkt daarbij niet bepalend. Verder weg wordt het effect kleiner, tot 1,6% op 7 kilometer. Daarna wordt het verwaarloosbaar klein. Hoewel het effect per woning relatief klein is op 7 kilometer afstand, treft het op die afstand de prijzen van veel woningen. Natuur heeft daardoor op de woningmarkt veel meer waarde dan eerder gedacht, stelt de onderzoeker. Volgens Daams legitimeren zijn bevindingen veel grotere investeringen in aantrekkelijke natuur rondom steden. Dat is relevant voor het welbevinden van stedelingen, voor natuurbeheerders en voor de ruimtelijke ordening.
Michiel Daams geeft een toelichting op de onderzoeksmethode: “Deze studie kan natuur die als aantrekkelijk ervaren wordt, onderscheiden dankzij data van de Hotspotmonitor (hotspotmonitor.eu). Dat is een online onderzoekstool die de Rijksuniversiteit Groningen samen met PBL en Alterra ontwikkeld heeft om mensen te bevragen over de belevingswaarde van natuur. Onderdeel hiervan is dat mensen natuur (dit kan alles zijn wat volgens hen ‘natuur’ is; van park tot akkers of duinen) op een Google Maps-gebaseerde kaart markeren die zij aantrekkelijk vinden, op verschillende ruimtelijke schaalniveaus. Wij gebruiken in deze studie 8613 markeringen van natuur die volgens respondenten op nationale schaal aantrekkelijk is”, aldus Daams. “Uit deze gegevens zijn ruimtelijke clusters gemaakt om gecombineerd met data over grondgebruik ‘zeer aantrekkelijke natuur’ te definiëren. Zeer aantrekkelijke natuur betreft 6,8% van het oppervlak van Nederlandse natuur (inclusief agrarische gronden die aantrekkelijk gevonden worden). Deze data zijn gebruikt om afstanden te meten tot woningen die in de periode 2009-2011 verkocht zijn. Deze afstanden relateren we vervolgens aan woningprijzen.” Bron: De Groene Stad, 18/03/16. Zie ook deze video: youtube.com/watch?v=qzZSDyCoHEA&app=desktop.
Een huis met vogels in de tuin kan tot $35.000 in waarde stijgen. Onderzoekers van de Texas Tech University in de VS bekeken in de stad Lubbock de waarde van 368 woningen, verdeeld over 17 wijken, gedurende een jaar. Zij pakten er ook de lijsten van vogeltellingen bij. Het resultaat: hoe meer verschillende vogels in de tuin, hoe hoger de prijs. Vogelgeluiden werken dus verkoopbevorderend, zoals een warme appeltaart net uit de oven tijdens bezoek van potentiële kopers. Bron: p-plus.nl/nl/nieuws/waarde-tuinvogels.
