17. Green Deals natuur en recreatie
Alom klinken klachten over horeca- en recreatieondernemers die profiteren van prachtig landschap. Zij gebruiken waardevolle natuur om klanten te werven, zonder daar iets aan bij te dragen. Dat kan anders. En het gebeurt ook.
De Stichting Innovatie Recreatie en Ruimte (STIRR), een initiatief van enkele recreatieondernemers, vormt de spil van veelbelovende vernieuwingen. Hans Hillebrand, sinds 2000 directeur, geeft zes voorbeelden van ondernemers die investeren in natuur. Dat gebeurt in de vorm van Green Deals, die geen subsidie bieden maar wel de inzet van alle overheden om obstakels uit de weg te ruimen. Hillebrand: “Het ondertekenen van een Green Deal met de minister erbij geeft status. Wethouders geven prioriteit. Ambtenaren lopen harder. De lijnen worden korter. Voortgangsoverleg geeft vaart.” Zie voor meer informatie over de green deals: recreatieenruimte.nl/green-deals/vijf-green-deals-natuur-en-recreatie.
STIRR en InnovatieNetwerk schreven daarnaast, op verzoek van het ministerie van EZ, een Actie-agenda Natuur & Gastvrijheid in april 2014. Die agenda bestaat uit 41 acties die de synergie versterken van economie en natuur. Die lijst met acties vormde het resultaat van een workshop in oktober 2013. De acties variëren van een vergroening van de Green Key die niet alleen naar milieuprestaties kijkt maar ook naar natuurprestaties, tot een Krugerpark.nl, een groot natuurgebied à la de Oostvaardersplassen, beheerd door een gastvrijheidsondernemer. Dat model biedt perspectieven voor diverse natuurparken die geëxploiteerd worden als een wildpark in Afrika: mooie natuur grotendeels betaald door in lodges verblijvende en via game-drives genietende bezoekers. Het moet voor particulieren mogelijk gemaakt worden om binnen scherpe maar niet overdadige randvoorwaarden natuur (ook topnatuur) zelf te exploiteren. Voor een groot en interessant natuurgebied (Oostvaardersplassen, Millingerwaard) gaan de deelnemende partijen, zoals InnovatieNetwerk en STIRR (Stichting Innovatie Recreatie & Ruimte, een groep innovatieve recreatieondernemers) een pilot Natuurpark doen om te leren hoe het werkt, en bij gebleken succes uit te rollen. Zij zoeken via een tenderprocedure een geschikte exploitant. Als voorwerk doen zij een marktconsultatie om te kijken welke randvoorwaarden werken en welke niet. Als voorbeeld kijken zij naar Pan Parcs. Bron: rapport ‘Actieagenda Natuur en Gastvrijheid. Een eerste aanzet’ van InnovatieNetwerk, http://pretwerk.nl/topnieuws/actieagenda-natuur-en-gastvrijheid-in-de-maak/27357. Zie verder: recreatieenruimte.nl.
Ten slotte nog een mooi praktijkvoorbeeld: bungalowpark Het Land van Bartje van Landal Greenparks in het Drentse Ees breidt uit met 11 hectare natuur. De eigenaar investeert in de aankoop van 3 hectare bos en 8 hectare akkerland aan weerszijden van het huidige park. Landal heeft een landschapsarchitect ingehuurd om een plan op te stellen voor een natuurlijke inrichting van het gebied. Bouwwerkzaamheden blijven beperkt tot een vervangend gebouw voor de facilitaire dienst, enkele paardenstallen en een gebouw voor activiteiten voor volwassenen.
Landal bungalowpark Land van Bartje in Ees, Drenthe. Foto: Pixabay
18. Bedrijven stimuleren giften
Ondernemers die op vrijwillige basis een natuurgebied steunen. Dat gebeurt in Nationaal Park De Biesbosch. Dertien bedrijven doen sinds april 2013 mee met het Beleef en Geef de Biesbosch Fonds. Drie ondernemers lieten zich inspireren door het 'Visitor Payback Scheme’ van het Engelse Lake District met vrijwillige bijdragen van bezoekers, wat 250.000 pond per jaar oplevert. De initiatiefnemers zijn een hotel, een café-restaurant en een botenverhuur. Naast de vijftien bedrijven doen ook de VVV's Zuid-Holland Zuid en Altena Biesbosch mee. In het eerste jaar bracht dit fonds €3000 op. Zie: beleefengeefbiesbosch.nl en brabantaandebiesbosch.nl/index.php?view=artikel&id=56
19. Betalen voor gebruik
Soms doet een eenvoudig briefje wonderen. Het Utrechts Landschap stuurde een mail naar een mevrouw die regelmatig met haar cliënten mindfulnesswandelingen houdt op landgoed Beerschoten in De Bilt. Haar aanvankelijke irritatie over bos dat toch “toegankelijk is voor iedereen” slaat, na zelfreflectie, om in begrip voor een stichting die leeft van giften en teruglopende subsidies. Nu heeft zij een vergunning en hangt haar folder in het bezoekerscentrum.
20. Kleinschalige steun
Hier en daar betaalt horeca al voor omringende natuur. Koekje voor de Natuur is zo’n voorbeeld. Dhr. Van der Velden uit Noord-Holland ontwikkelt koekjes met een knipoog naar de natuur, bijvoorbeeld in de vorm van een boomblad. Deelnemende horecaondernemers dragen de helft van de opbrengst af aan de natuurorganisatie die de omringende natuur beheert. Dit project was 1 van de 10 genomineerden voor Natuurprijs 2012 van het Nationaal Groenfonds.
21. Wildparken
Op Europese schaal werkt Rewilding Europe met onder meer Ark Natuurontwikkeling en het Wereld Natuurfonds aan 1 miljoen hectare verdeeld over tien krimpregio’s. Rewilding Europe herstelt flora en fauna waarvan lokale ondernemers profiteren in de vorm van ecotoerisme en verkoop van streekproducten. De Europese Investeringsbank overweegt een lening van €5 tot € 7 miljoen via haar Natural Capital Financing Facility ter bevordering van regionale economie en biodiversiteit in en rond Natura2000-gebieden: http://www.eib.europa.eu/projects/pipelines/pipeline/20150607. Zie: rewildingeurope.com en https://www.canvas.be/changemakers/najaar-2016/wouter-helmer.
