FPG roept overheid op lokale leiders te betrekken bij stikstofaanpak

Afgelopen vrijdag stuurde demissionair minister Schouten een Kamerbrief over de voortgang van de stikstofaanpak, vergezeld van een tiental adviezen vanuit onder andere de RIVM, PBL en de WUR. Deze worden gebruikt in de huidige Kabinetsformatie liet zij weten. FPG roept leden op het voortouw te nemen om de regie te houden in hun gebieden en in gesprek te gaan met hun provincie. Toon lokaal leiderschap.

Voorsortering op verbouwing buitengebied

Het is duidelijk dat de overheid voorsorteert op één van de grootste verbouwingen van het buitengebied deze eeuw. Scenario’s liggen klaar, de organisatie wordt zowel op provinciaal als landelijk niveau opgeschaald, analyses en plannen op gebiedsniveau krijgen langzaam hun beslag. In de formatie worden nu knopen doorgehakt over de snelheid en hoeveelheid geld die hiermee gemoeid gaat. Daarvoor hebben ze deze analyses nodig.

Particuliere gronden zijn cruciaal voor transitie

FPG ziet hiermee dat de overheid gedegen te werk wil gaan en al het onderzoek doet dat nodig is. Dit zorgt ook soms voor onzekerheid en averechtse signalen zoals rond het thema onteigening. Het besef bij de provincies en het Rijk moet blijkbaar nog verder indalen dat twee derde van de Nederlandse grond in bezit is van particulieren. En dat deze groep van cruciaal belang is voor het slagen van de transitie.

Betrek grondeigenaar aan de voorkant en trek de knip

FPG vraagt daarom boeren en grondeigenaren nauwer te betrekken bij de planvorming, voldoende financiële middelen vrij te maken en samen oplossingen te bedenken die voor meerdere terreinen winst opleveren: natuur, economie, water, klimaat, bodem en lucht. Teveel gaat nu langs hen heen met tegenstand tot gevolg.

Middelen naar de risiconemers

FPG vraagt de overheid voort te borduren op het gezamenlijke initiatief 'Regie op Ruimte' dat door de organisatie wordt ondersteund. Een jaarlijks bedrag van ongeveer 2 miljard voor de komende tien jaar moet hier voor vrijgemaakt worden. Het is ook heel belangrijk om processen zo in te richten dat de beschikbare middelen terecht komt bij de risiconemers in het gebied en niet in de grote schil belanghebbenden daaromheen.

Integrale aanpak met rol voor eigenaren

Schouten heeft bekende onderzoek- en adviesinstellingen, WUR, PBL en RIVM gevraagd verschillende scenario’s door te rekenen opdat een nieuw Kabinet besluiten kan nemen.  Schouten kiest in haar brief voor een totale aanpak waarbij tegelijk doelen op gebied van water en klimaat worden meegenomen, en niet enkel op stikstof wordt gestuurd. FPG is het daarmee eens maar mist aandacht voor de doorslaggevende en sturende rol die eigenaren in gebied hebben om veranderingen in het gebruik van grond en de inrichting van een gebied te realiseren.

Economische perspectief is de sleutel

Eigenaren moeten toekomst zien in de gebiedsgerichte aanpak. In de bij de Kamerbrief bijgevoegde WUR Briefnotitie over de sociaal-economische effecten van de PBL-scenario’s is de grote negatieve impact in de gebieden qua economie en werkgelegenheid te lezen. De sleutel is dus economisch perspectief met nieuwe en duurzame verdienmodellen. En waar nodig compensatie van waardeverlies van de grond als deze in economisch opzicht niet meer optimaal gebruikt kan worden. Daar moet échte aandacht voor zijn. De markt gaat het verlies aan economische verdiencapaciteit maar zeer beperkt vergoeden.

Zonering levert hoofdbrekens

Ook wordt in één van de rapporten over een nieuwe vorm van zonering gesproken om gebieden te beschermen, bovenop bestaande gebiedsbeperkingen. Hier zet FPG zijn vraagtekens bij. Het zorgt namelijk voor extra regels, en heeft groot effect op de grondwaarde in gebieden met vermogens- en inkomensverlies voor eigenaren. Op het moment dat het de tekentafel dan verlaat, werpt het een enorme schaduw over de toekomst van mensen die in die gebieden werken en grond hebben.