Stikstof: ambtenaren willen schep erop

Het stikstofbeleid blijft de gemoederen bezighouden.  In aanloop naar de formatiebesprekingen voor  een nieuw kabinet worden de messen opnieuw geslepen. Sprekend is het ambtelijk advies om verder in te grijpen om stikstofuitstoot terug te dringen. Dit gaat dus weer verder dan de recent aangenomen Stikstofwet. Vergaande maatregelen worden daarbij niet geschuwd in de rapporten: versnelde krimp veestapel door afroming rechten, generieke korting, en/of ammoniakheffingen.

Update 30 maart 2021

FPG organiseert met deze ontwikkelingen in het achterhoofd een ledenbijeenkomst. Daarbij worden leden geïnformeerd door experts over de laatste stand van zaken rondom het nieuwe stikstofbeleid. Daarbij wordt vooral gekeken naar acties die grondeigenaren moeten ondernemen om hun landgoed of bedrijf verder te kunnen ontwikkelen. Praktische stappen als vergunningsverlening, aankoop van rechten en omgang met pachtsituaties worden toegelicht. Meer hier.

Toezeggingen particulieren en grondgebondenheid

In het stikstofdossier pleit FPG voor een integrale aanpak, respect voor eigendom (geen verplichte onteigening), ontzien van grondgebonden landbouw en het combineren van functies in het landelijk gebied waar mogelijk. Hierop zullen we hameren bij de kabinetsformatie en in de richting van de verschillende woordvoerders in de Tweede Kamer.

FPG houdt het toekomstig Kabinet dan ook aan de twee toezeggingen die zijn gedaan in de Tweede Kamer, bij het aannemen van de stikstofwet in december. Zo werd toegezegd dat particuliere grondeigenaren actief betrokken worden bij aanwijzing van stikstofgevoelige natuur. En dat grondgebonden melkveebedrijven met geborgde emissiearme bedrijfsvoering geen verplichte stalaanpassingen worden opgelegd.

Grote economische gevolgen

FPG gaf al eerder aan dat doelstellingen juridisch en economisch realistisch moeten zijn. En ingevoerde maatregelen wetenschappelijke onderbouwd.[De economische gevolgen in het buitengebied van de adviezen zijn groot. Maatschappelijke ambities moeten samengaan met economische mogelijkheden voor grondeigenaren om die in te vullen. Anders bloedt het platteland dood. Het moet ook samen met de grondeigenaren in het landelijk gebied. Draagvlak is nodig.

Nieuwe verdienmodellen gevraagd

Bij stikstofreductie, moet de overheid en maatschappij ook nieuwe verdienmodellen op landbouwgrond mogelijk maken. Dit kan in de vorm van agrarisch natuurbeheer, recreatie, woningbouw en/of energie. Grondeigenaren en FPG-leden doen volop mee aan die vormen van grondgebruik en dat al decennialang. De maatschappelijke vraag naar een ander buitengebied is er, maar het economische perspectief voor beheerders vaak niet. Of het nou over alternatieve beloningen gaat in de bossenstrategie, het Programma Natuur, de veenweidenproblematiek of het GLB, de ambities zijn er te over. De financiële armslag of markt schiet te kort. Vandaar de blijvende terugloop in het aantal bedrijven en het gebrek aan opvolgers in de sector.

Complexiteit neemt toe

Dit staat nog los van de steeds complexere puzzel die bij gebiedsprocessen moeten worden gelegd. Meer regie en sturing vanuit de overheid is nodig, maar draagvlak en snelheid creëren is daarnaast essentieel. Het duurt nu allemaal heel lang. Grondeigenaren worden in veel gevallen murw gebeukt door een niet-aflatende stroom aan ronde tafels, gebiedsprocessen en programma’s over energie, klimaat, landbouw, natuur en stikstof. Met dit gegeven moet het nieuwe Kabinet aan de slag.