Meer erkenning voor particuliere boseigenaar in bossenstrategie
Rijk en provincies onderkennen steeds beter de belangrijke rol van
Rijk en provincies onderkennen steeds beter de belangrijke rol van particuliere boseigenaren en hebben nadrukkelijk oog voor het belang van houtproductie. Dit is te lezen in de op woensdag 18 november gepubliceerde uitwerking Bossenstrategie klik hier). Daarnaast klinkt in de bossenstrategie meer realiteitszin door en komt er op onderdelen meer duidelijkheid over de financiële middelen.
Erkenning voor particuliere boseigenaren
FPG is blij dat de belangrijke rol van particuliere boseigenaren nu meer aandacht krijgt in de uitwerking van de bossenstrategie. Dit blijkt mooi uit onderstaande passage uit het beleidsstuk. ‘’Particulieren, die een derde van onze bossen beheren, dekken veertig procent van de beheerskosten met houtopbrengsten. Dat aandeel is belangrijk voor het economisch langetermijnperspectief van bosbeheerders. Op de lange termijn kunnen de inkomsten uit de andere belangrijke inkomstenbronnen, zoals subsidies, sterk fluctueren. Houtproductie is dan een betrouwbare basis van inkomsten.’’
Vanaf het moment dat de gesprekken over de bossenstrategie begonnen heeft FPG er voortdurend op gehamerd dat houtproductie als belangrijke drager niet vergeten moet worden. Het is dan ook positief dat in de uitwerking van de bossenstrategie houtproductie nu evenwichtig een plek krijgt en de rol van bosbouw in de bedrijfsvoering van particulieren gerespecteerd en belicht wordt.
Meer realiteitszin in ambities voor nieuw bos
FPG wijst doorgaand op een structurele disbalans tussen ambities en middelen bij politieke plannenmakerij (zie hier). FPG ziet in de uitwerking nu echter meer realiteitszin met betrekking tot de ruimtelijke e financiële gevolgen van de bossenstrategie. Dat geldt zeker ten aanzien van de ambities voor nieuw bos. Dit is doorgaans zeer kostbaar. De totale kosten voor de beoogde 37.000 ha nieuw bos zijn geraamd op €3 miljard (zie hier). In de vandaag gepubliceerde uitwerking is per opgave duidelijk gemaakt hoe hard de doelen zijn en hoe deze gefinancierd worden.
Compensatie
Er is nu €210 miljoen gereserveerd voor nieuw bos als onderdeel van de compensatie voor alle boskap die heeft plaatsgevonden in het kader van Natura 2000. Hierbij gaat het om 3.700 ha. Deze hectares voor nieuw bos worden gezocht buiten het bestaande Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze middelen komen uit de €3 miljard die het Kabinet geeft gereserveerd voor het stikstofbeleid gericht op natuurherstel. Veel landgoederen willen graag aan de slag met bosaanplant. Financiële middelen waren daarbij het knelpunt. De nieuwe regeling kan dit oplossen. Het komt er nog wel op aan hoe die regeling vorm krijgt.
Nieuw bos binnen NNN
Naast de 3.700 ha buiten NNN willen Rijk en de provincies 15.000 ha bos realiseren binnen NNN. Hiervoor gaan ze op zoek naar locaties waarvan het huidige vegetatietype een ''lage ecologische verwachting heeft''. Deze doelen[ zouden budgetneutraal moeten gerealiseerd worden, zo stelt de bossenstrategie.
Wanneer provincies hectares met een lager vegetatietype om willen vormen naar bos, dan is medewerking van de eigenaar nodig. Dat is geen uitgemaakte zaak. Dit blijkt ook overduidelijk uit de inventarisatie naar de kansen voor bosuitbreiding die FPG samen met de Bosgroepen uitvoerde (klik hier).
Nieuw bos buiten NNN
Naast de 3.700 ha. binnen NNN vanuit compensatiebudget en 15.000 ha. budgetneutraal binnen NNN, zoeken Rijk en provincies nog naar een extra 19.000 ha. nieuw bos. Hiervoor wordt vooral gekeken naar gebieden rondom natuurgebieden. Terecht concluderen de gezamenlijke overheden dat de terreineigenaren hiertoe verleid moeten worden. Met andere woorden, hiervoor is concreet zicht op financiering en beleidsruimte nodig. Die nog niet is voorzien.
Meer landschapselementen
Voor een deel wordt de bossenstrategie ook vormgeven via landschapselementen. Daarvoor is in de uitwerking €35 miljoen voorzien, gefinancierd uit het GLB. Omdat het bekostigd wordt uit GLB is dit voor boeren een sigaar uit eigen doos.
Overheden sturen op bosbeheer
FPG is blij met de positieve aandacht voor boseigenaren. Wel blijft FPG er alert op dat de overheid niet op de stoel van de boseigenaar gaat zitten. In de uitwerking van de bossenstrategie valt met betrekking tot het bestaande bos op dat het Rijk en provincies nadrukkelijker proberen te sturen op de manier waarop terreineigenaren het bos beheren. Een voorbeeld hiervan is het sturen op een toename van het areaal natuurbos binnen Subsidieregeling en Natuur Landschapsbeheer (SNL). FPG is van mening dat terreineigenaren het bosbeheer juist naar eigen kennis en expertise en net oog specifieke omstandigheden in moeten kunnen vullen. Dit valt voor FPG onder respect voor eigendom. Dat geldt zeker ook als het gaat over revitalisering van bos.
Weinig budget voor revitalisering
De Bossenstrategie stelt dat de Nederlandse bossen een kwaliteitsimpuls kunnen gebruiken. Dit is nodig om de grote problemen waar de bossen in de Nederland mee kampen het hoofd te bieden. Hierbij wordt nadrukkelijk gewezen op de massale sterfte in grove dennenbossen en fijnsparsterfte door de klimaatverandering.
De kosten voor de beoogde kwaliteitsimpuls tot 2050 worden geschat op €1.5 miljard euro. Dat is serieus geld. De beschikbare middelen zijn evenwel beperkt zo blijkt uit de tekst. Erg concreet is dit allemaal niet. Vooral waar het gaat over de revitalisering van bossen buiten Natura 2000 ziet het er niet veelbelovend uit. De overheid verwacht daarbij veel van koolstofcertificaten. Dit systeem moet echter nog in belangrijke mate ontwikkeld worden, FPG denkt daar graag over mee.
Over de bossenstrategie maakte RTL Nieuws een mooie reportage op Landgoed Vilsteren met eigenaar Liesbeth Cremers aan het woord (zie reportage hier, vanaf minuut 16:25).
