Aankoopregeling veehouderij gepresenteerd; positie verpachter onderbelicht

Op dinsdag 3 november is de regeling voor de opkoop van veehouderijen met een hoge stikstofuitstoot rondom Natura 2000 gepresenteerd. FPG hamert hierbij nadrukkelijk op respect voor eigendom. Bij uitkoop veehouderijen moeten de belangen van de verpachter stevig geborgd worden, hiervan is op dit moment nog onvoldoende sprake.

Provincie aan de lat voor uitvoer aankoopregeling

De aankoopregeling is erop gericht de stikstofdruk op gevoelige natuurgebieden te verlichten. De regeling vindt u hier.

Voor de aankoop is in totaal €350 miljoen euro gereserveerd door het Kabinet. Hiervan wordt nu de eerste €100 miljoen opengesteld. De uitvoer van de regeling ligt nu bij de provincies.

De regeling is gericht op bedrijven die binnen 10 kilometer van stikstofgevoelige natuur liggen en waar sprake is van overmatige stikstofbelasting. Bedrijven maken alleen aanspraak op de regeling wanneer zij een stikstofuitstoot hebben van minimaal 2 mol per hectare per jaar. Dit geldt voor ongeveer 5% van de veehouderijen die binnen de 10-kilomergrens rondom Natura-2000 vallen.

Wanneer een veehouder gebruik maakt van de regeling wordt deze gecompenseerd voor bedrijfsmiddelen, bedrijfsgebouwen, landbouwgrond, en productierecht. Nadat gebruik is gemaakt van de aankoopregeling is het veehouders niet toegestaan elders een nieuwe veehouderij te beginnen. Voor het doorhalen van de milieuvergunning geldt geen vergoeding Deelname aan de aankoopregeling is volledig op vrijwillige basis.

Positie verpachter mist volledig in aankoopregeling

In de consultatie over de regeling heeft FPG er al voor gewaarschuwd dat de complexiteit van pachtsituaties bij dergelijke regelingen niet onderschat moet worden (zie ook hier). Als gebouwen verpacht zijn, is veehouder niet de eigenaar en kan hij dus niet verkopen. Hetzelfde geldt uiteraard voor de grond.  Als bij een opkoop productierechten komen te vervallen, waaronder de fosfaatrechten die op landbouwgrond rusten, is het zaak dat onder andere de gerechtelijke uitspraken over fosfaatrechten worden gerespecteerd.  FPG had graag gezien dat dit in de toelichting op de regeling expliciet was opgenomen.

Net als eerder in 2017 bij de bij de stoppersregeling in het kader van het fosfaatreductieplan adviseert FPG daarom verpachters om goede afspraken te maken met pachters over de stoppersregeling. Door vooraf het gesprek aan te gaan kunnen volgens de FPG vervelende situaties of zelfs juridische conflicten achteraf worden voorkomen. FPG wijst er daarbij op dat Verpachters aanspraak kunnen maken op fosfaatrechten wanneer ze langdurig bedrijfsmiddelen van overwegend belang aan de pachter ter beschikking hebben gesteld. Als daarvan sprake is, moet de pachter bij het einde van de pachtovereenkomst fosfaatrechten overdragen aan de verpachter. (klik hier en hier).