Geborgde zetels waterschappen handhaven! (Update 29-06)
FPG is kritisch over het advies van de commissie Boelhouwer om de geborgde zetels in waterschapsbesturen af te schaffen. Grondeigenaren, zoals natuurterreineigenaren en agrariërs zijn hard nodig om alle uitdagingen bij het waterbeheer te kunnen realiseren. Hun stem moet daarom geborgd zijn in het waterschapsbestuur.
Zonder de inzet van de grondeigenaren zijn oplossingen niet of nauwelijks haalbaar. Afschaffen van geborgde zetels leidt tot slechter zicht op problemen en mogelijke oplossingen en frustreert daarmee de uitvoering van de zware taak waarvoor de waterschappen staan.
Borging van belang grondeigenaren
De uitdagingen voor de waterschappen zijn legio. Al de opgaven daarbij vragen grote inspanningen, waarbij de samenwerking met eigenaren van gronden cruciaal is. Zonder landbouwers en natuurterreineigenaren gaat het simpelweg niet lukken. Waterschappen zijn daarom gebaat bij draagvlak onder landbouw- en natuurterreineigenaren dat geborgd is, om langdurige processen te voorkomen.
Klankbord onvoldoende
Boeren en natuurterreineigenaren in klankbordgroepen en klantenpanels op afstand plaatsen -zoals in het advies wordt voorgesteld- brengen de oplossingen niet dichterbij. In het bestuurlijk stelsel van de waterschappen moeten de belangen van het eigenaarschap daarom herkenbaar geborgd zijn.
Functionele democratie
Naast de algemene democratie, zoals gemeente, provincie en rijk, bestaat er in Nederland ook de functionele democratie ofwel ‘stakeholder-democratie’. De geborgde zetels passen bij de functionele democratie die het waterschap kenmerkt. In deze publieke organisatie met een functionele, uitvoerende opdracht brengen de geborgde zetels betrokkenheid en deskundigheid in het bestuur vanuit de verschillende vormen van landgebruik. Afschaffen van de geborgde zetels maakt het waterschap een volledig politieke arena. De inschatting van FPG is dat de volgende stap dan zal zijn, afschaffen van deze politieke arena.
Deskundigheid
Het advies van de commissie Boelhouwer stelt dat de specifieke (gebieds)kennis van de geborgde leden een minder prominente rol speelt, gezien de verregaande professionalisering van de waterschappen en de verandering in de scope van de discussies. FPG denkt echter dat eigenaren nog steeds het beste hun specifieke problemen en mogelijkheden voor oplossingen kennen dan wie ook. Technische en bureaucratische kennis, hoe hooggeschoold ook, kunnen dat niet ondervangen.
FPG, VBNE en LTO
In haar pleidooi voor behoud van de geborgde zetels trekt samen op met VBNE (Vereniging Bos en Natuurterreineigenaren) en LTO. Beide organisaties zijn verantwoordelijk voor de voordracht van geborgde zetels. FPG was ook nauw betrokken bij het gesprek van VBNE met de commissie Boelhouwer.
FPG heeft haar reactie op het nu gepubliceerde advies ook afgestemd met VBNE en LTO. FPG benadrukte richting LTO en VBNE daarbij dat voor zowel de categorie “ongebouwd” als de categorie “natuurterreinen”, de Waterschapswet het belang van eigendom, bezit of recht op genot van de landbouwgrond en natuurterrein als uitgangspunt neemt voor de geborgde zetels.
Aan zet zijn nu minister van Nieuwenhoven, 2e Kamer en UVW. Meer over het vervolgproces leest u hier.
Update 29-06: Kamer verdeeld tijdens AO Water
Minister Van Nieuwenhuizen stuurde het rapport van de commissie Boelhouwer zonder kabinetsreactie naar de Tweede Kamer, om eerst een reactie uit de samenleving af te wachten. Wel diende GroenLinks een initiatiefvoorstel in om de geborgde zetels van waterschappen af te schaffen.
Tijdens het Algemeen Overleg Water in de Tweede Kamer op 22 juni werd het initiatiefvoorstel besproken (hier). Die Tweede Kamer bleek daarover verdeeld. Weerstand kwam vooral van de kant van Stoffer (SGP) en Geurts (CDA). Volgens Stoffer zijn waterschappen een functionele democratie die de bredere maatschappelijke thema's prima oppakken. Een goede vertegenwoordig van het landelijk gebied dat direct te maken heeft met de gevolgen van de besluiten hoort daarbij, vindt hij. Bromet (GroenLinks) vindt geborgde zetels onnodig voor de discussie binnen het waterschap en een miskenning van de democratie.
Volgens D66-Kamerlid De Groot hoort het onderwerp thuis in de formatiebesprekingen voor een nieuw kabinet na de landelijke verkiezingen in maart volgend jaar. Dit lijkt het meest voor de hand liggende scenario. Inmiddels is een officiële internetconsultatie gestart. Daarvan wordt volop gebruik gemaakt. Reageren kan hier.
