Streep door pachtcontract met glyfosaatverbod
Laatste update: 16 maart
De Grondkamer Zuid heeft een streep gezet door geliberaliseerde pachtovereenkomsten van de provincie Brabant, waarin een verbod op het gebruik van glyfosaat was opgenomen. De provincie gaat nog in beroep bij de Centrale Grondkamer. Een uitspraak wordt uiterlijk 5 maart aanstaande verwacht.
Een opvallende beslissing, niet alleen omdat het ministerie streeft naar een duurzaam beheer van landbouwbodems (hier) en kringlooplandbouw (hier), maar temeer omdat de minister het gebruik van glyfosaat door Staatsbosbeheer binnen twee jaar naar nul wil brengen (lees hier). Daarvoor wil zij onder meer een verbod op glyfosaat in nieuw op te stellen pachtcontracten, zo schreef zij eind januari aan de Kamer. De vraag is nu of dat houdbaar is.
Afspraken mogelijk, zowel bij geliberaliseerde als bij reguliere pacht
De beslissing van de Grondkamer is kortweg de dood in de pot voor alle ontwikkelingen die het kabinet beoogt. Het pachtbeleid staat mijlenver af van de werkelijkheid. Veel grondeigenaren willen verduurzamen, maar zelfs bij geliberaliseerde pacht lijkt het nu of zij daar geen of onvoldoende mogelijkheden voor hebben. Nog lastiger zijn goede afspraken maken bij reguliere pacht. FPG pleit aanhoudend voor meer ruimte voor pachters en verpachters om onderling afspraken te maken over looptijd, prijs en duurzaam grondgebruik.
Particuliere verpachters kiezen doorgaans voor langdurige relaties met hun pachters omdat zij gericht zijn op continuïteit en goed rentmeesterschap. Door alle voorwaarden beschouwen zij reguliere pacht echter als uiterst onaantrekkelijk. Het gaat daarbij om een stapeling van zaken, zoals continuatierecht, voorkeursrecht, pachtprijstoets en recht op indeplaatsstelling (lees meer).
Juist kortdurende pacht kan een bijdrage leveren aan de transitie van de landbouw. FPG begrijpt daarom ook niet waarom minister Schouten in haar pachtvisie (hier) geliberaliseerde pacht wil ontmoedigen. Verstandiger lijkt het dat zij samen met het Rijksvastgoedbedrijf kijkt hoe ook deze pacht beter kan worden ingezet in het verlengde van de ambities van het ministerie.
Ook positieve ontwikkelingen
Goed nieuws lijkt aanstaande over een pachtcontract van Landgoed Vilsteren met een van haar pachters, waarin zij onderling afspraken hebben gemaakt over termijn en duurzaamheid. De Grondkamer lijkt hiermee, na een lang proces, in te gaan stemmen. Het helpt dat de verpachter en de pachter het onderling volledig eens waren. Binnenkort zullen we meer publiciteit geven aan deze ene zaak, ook in De Landeigenaar van juni, nadat de goedkeuring definitief is bevestigd. Zie ook het bericht dat hierover verscheen in de Boerderij (hier).
- Eerder schreven we in Boerderij een artikel over pacht en duurzaam bodemgebruik (hier).
- Meer leest u ook in ons dossier Pacht.
Update 16 maart
Gecorrigeerd door Centrale Grondkamer
In haar uitspraak op 5 maart heeft de Centrale Grondkamer de Grondkamer Zuid gecorrigeerd. De Centrale Grondkamer oordeelde dat het glyfosaatverbod in de voorgelegde geliberaliseerde pachtovereenkomst met een duur van 1 jaar wél kan worden goedgekeurd. De Centrale Grondkamer vindt dat het verbod de pachter “niet buitensporig” beperkt in zijn bedrijfsvoering. Daarmee is (nog) niet gezegd dat een glyfosaatverbod ook in andere soorten pachtovereenkomsten, anders dan deze eenjarige geliberaliseerde pachtovereenkomst, moet worden goedgekeurd. “Dat zal steeds aan de hand van de omstandigheden moeten worden beoordeeld,” aldus de Centrale Grondkamer in een persbericht over de zaak.
De volledige beschikking vindt u hier.
Ook Kamervragen
Inmiddels werden op 12 maart over het voorval ook schriftelijke Kamervragen gesteld (hier). Daarin wordt ook gerefereerd aan onze constatering dat het bij reguliere pacht zelfs nog lastiger tot bijna wettelijk onmogelijk is, om afspraken te maken over duurzaam grondgebruik. De Kamervragen zijn nog in afwachting van beantwoording.
