Europese Commissie: meer voor minder bij GLB

De kogel is door de kerk, maatschappelijke diensten vormen de kern van het nieuwe GLB, daarvoor is echter minder geld beschikbaar. Ook moet er volgens de Commissie "meer evenwicht komen in de directe betalingen." De Commissie stelt daarbij in haar begroting voor om gebruik te maken van capping op het individuele bedrijf of degressieve betalingen die afhangen van de bedrijfsgrootte. Niveaus van hectarepremies tussen lidstaten en tussen bedrijven met verschillende omvang worden hiermee langzaam gestroomlijnd. FPG staat hier kritisch tegenover. 

De komende dagen worden mogelijk meer details bekend over de begrotingsvoorstellen en de financiële gevolgen. Eind mei 2018 komt de Commissie met indicatoren om GLB doelstellingen te meten, FPG is hier actief bij betrokken.

GLB steun voor geleverde diensten, ongeacht bedrijfsomvang
Details kunnen grote effecten hebben op individuele agrarische ondernemers en grondeigenaren. Als het GLB daadwerkelijk verschuift van inkomensondersteuning naar betaling voor maatschappelijke diensten, mag het niet uitmaken wie die levert vindt de FPG. Dan geldt het principe dat voor de geleverde diensten van het land wordt betaald (beloning van land management): ongeacht bedrijfsomvang óf de definitie van actieve landbouwer.

In het verslag van de Landbouw- en Visserijraad maakt de minister echter een interessante nuancering met betrekking tot dit onderwerp. Schouten: “Kanttekening is dat vergoedingen voor maatschappelijke diensten buiten de maximering vallen, omdat het in dat geval gaat om vergoeding voor de geleverde dienst.” Hiermee beaamt de minister het argument van de FPG.

De Commissie onderzoekt daarnaast ook opnieuw een mogelijke aanscherping van de voorwaarden om te worden aangewezen als ‘actieve landbouwer’, aan wie inkomenssteun uit het GLB is voorbehouden. 

Faire beloning product en beheer
Eerder schreef minister Schouten in aanloop naar het voorstel van de Europese Commissie: “Gelet op deze opgaven en de noodzaak om meer te doen met minder budget staat mij bij de herziening van het GLB een aanpak voor ogen waarbij de kosten als gevolg van eisen die de maatschappij stelt in principe in de marktprijs worden verdisconteerd en waar dat niet mogelijk is, gerichte financiële steun vanuit het GLB gerechtvaardigd is.”  Dit sluit aan bij de inzet van FPG voor faire beloning voor product en beheer.

Inzet maatschappelijke diensten
De Europese Commissie wil klimaat en milieu meer integreren in het landbouwbeleid, zo blijkt uit de begroting. Deze inzet van de Commissie sluit aan bij de Nederlandse wens om GLB steun te koppelen aan maatschappelijke diensten. Daarnaast stelt de Europese Commissie ook voor om de lidstaten meer verantwoordelijkheid te geven bij de invulling van het nieuwe GLB. Bijvoorbeeld voor de vaststelling van prestatiedoelen en de monitoring. 

Inzet op maatschappelijke doelen wordt door veel partijen gezien als noodzakelijk om het draagvlak voor het GLB te behouden.  Eind mei 2018 komt de Commissie met een tabel met indicatoren om GLB doelstellingen te meten. Gedacht wordt onder andere aan klimaatdoelen, plattelandsontwikkeling, biodiversiteit, bodemdiensten en innovatie.

Joint statement ELO en WWF
Om hierop in te spelen en dit te beïnvloeden gaf de European Landowners Organization (ELO) een joint statement uit met WWF over het onderwerp. Daarin pleiten de partijen ervoor om de focus van het GLB te verschuiven naar landmanagement met hectarebetalingen voor aan grond gekoppelde diensten zoals:

• Bodembeheer
• Landschap
• Biodiversiteit
• Klimaat

FPG als voortrekker op landmanagement
Een cruciaal ingrediënt in de Commissievoorstellen is dat de lidstaten de uitdaging aan moeten gaan om meer flexibiliteit te gebruiken om een GLB met EU-meerwaarde te ontwerpen.  Daarbij is de inzet om sociale en milieudiensten te verbeteren op een manier die ook op bedrijfsniveau zinvol is. Dit sluit aan bij de ambitie van de Nederlandse overheid om ook daadwerkelijk te komen tot die koppeling tussen GLB en maatschappelijke diensten.  FPG is graag bereid daarin een voortrekkersrol te spelen bij het definiëren van maatschappelijke diensten op het vlak van landmanagement.

Voor een update zie  het bericht: Nieuwe GLB voorstellen gepresenteerd tijdens ALV FPG