Hoop op minder belemmeringen voor het verduurzamen van monumenten
‘Een betere wereld begint bij jezelf’, de bekende slogan voor een duurzamere wereld. Echter voor eigenaren van monumenten is het soms een enorme drempel om dit in de praktijk te kunnen doen. Op dit moment gaat het verduurzamen van woonhuismonumenten namelijk niet erg gemakkelijk, vanwege belemmeringen zoals regelgeving rondom vergunningverlening en subsidievoorwaarden.
Ministers van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) hebben daarom de handen ineen geslagen, advies gevraagd aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en via een Kamerbrief aangegeven hoe zij hiermee om willen gaan. Op deze manier kunnen straks ook monumenteneigenaren bijdragen aan de verduurzaming én een betere wereld.
De Federatie Particuliere Monumenteneigenaren (FPMe), waar FPG onderdeel van uitmaakt, komt na de zomer met een reactie van particuliere eigenaren op deze brief en het adviesrapport.
Monumentenzorgen
Aanleiding van de Kamerbrief en het RCE-advies is de motie van de Tweede Kamerleden Van Haga, Van der Plas en Eerdmans waarin werd verzocht om te onderzoeken hoe obstakels voor het isoleren van monumenten kunnen worden weggenomen en te onderzoeken in hoeverre hiervoor een landelijke richtlijn kan worden opgesteld.
Een terechte vraag, omdat op dit moment rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten zeer moeilijk geïsoleerd kunnen worden, doordat landelijke, maar ook veelal gemeentelijke regels isolatie van monumenten tegenhouden.
In de reactie van minister De Jonge op de motie worden de zorgen voor monumenteneigenaren erkent op het gebied van communicatie, vergunningverlening door gemeenten en subsidievoorwaarden voor bijvoorbeeld de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) en de Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH).
FPMe en FPG zijn positief over de getoonde zorg met deze brief en dit zal hopelijk leiden tot het verder uit de weg nemen van belemmeringen voor particuliere eigenaren . Vele leden van FPG willen maar al te graag verduurzamen, maar lopen bijvoorbeeld tegen het feit aan dat ze geen maatregelen kunnen nemen zonder dat dit negatieve gevolgen heeft voor de monumentale waarden.
Oplossingen
Minister Hugo de Jonge heeft aangegeven dat er ten eerste een afwegingskader wordt opgesteld dat eigenaren en gemeenten helpt om de juiste oplossingen te vinden bij het verduurzamen van monumenten. De gemeenten blijven bevoegd gezag en het verduurzamen van monumenten blijft maatwerk. Het afwegingskader biedt gemeenten, zeker wanneer minder kennis en capaciteit in huis aanwezig is, houvast bij de verduurzaming van monumenten.
Daarnaast wordt gekeken op welke wijze diverse financiële ondersteuning zoals subsidies toegankelijker wordt voor monumenteneigenaren. De voorwaarden mogen niet de aantasting van het monument veroorzaken. De minister geeft aan dat hij samen met OCW en EZK in kaart brengt welke aanpassingen, met inachtneming van de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, nog meer wenselijk zijn om rekening te houden met de beperkingen die voor monumenten (kunnen) gelden en op welke termijn we de regelingen hierop kunnen aanpassen.
Ook zit de oplossing van de belemmeringen in het delen van kennis en het geven van voorlichting. De RCE zal hier via het programma Erfgoed en Duurzaamheid verder aan werken, onder andere door de beschikbare informatie in samenhang te ontsluiten via de Kennisbank van de RCE en door de kennissessies voor gemeenten uit te breiden.
Samenwerking
Sinds enkele jaren werkt FPG binnen het verband van de Federatie Particuliere Monumenteneigenaren (FPMe) samen met Bewoond Bewaard en de Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen. Deze partijen zijn sterk betrokken geweest bij de totstandkoming van de woonhuissubsidie-regeling, die sinds 1 januari 2019 in de plaats is gekomen van de fiscale aftrek van onderhouds- en instandhoudingskosten.
Door intensief lobbywerk hebben FPG en FPMe een aantal bijstellingen en wijzigingen in de woonhuissubsidieregeling kunnen bewerkstelligen. Het credo van de Minister van OCW in het parlement is en was, dat – door de omzetting van fiscale aftrek naar een subsidieregeling – “niemand er financieel op achteruit zou mogen gaan”. Daar werken we graag aan mee, opdat we wensen dat zoveel mogelijk eigenaren/bewoners van rijksmonumenten gebruik zullen maken van deze regeling.
