Het gaat beter met de Nederlandse bossen, maar uitdagingen voor duurzaam beheer blijven
In Nederland gaat het wat beter met de kwaliteit van bossen. Zo blijkt uit de Zevende Nederlandse Bosinventarisatie die de Wageningen Universiteit (WUR) onlangs heeft gepubliceerd. FPG ziet echter wel de nodige bedreigingen en uitdagingen voor het in stand houden ervan wanneer niet structureel en duurzaam ecologie en economie hand in hand gaan. Alleen zo kunnen we gezond en klimaatrobuust bos creëren. Ook voor de volgende generaties.
Aandacht voor bos
Het Nederlandse bos stond de afgelopen jaren vaak in de aandacht. Niet zo gek, omdat vanwege de COVID-19-pandemie het vooral een plek werd om te recreëren. En ook zaken zoals klimaatverandering, droogte of natuurrampen – zoals de valwind bij Leersum – hadden effect op de vitaliteit en het beheer van bossen. Ook daardoor stond bos weer in de schijnwerpers.
Het goede nieuws is dat bossen steeds gemengder worden. Dat is goed voor de weerbaarheid van bos tegen ziekten en verdroging. Daarnaast verdwijnt het bosoppervlak niet meer zo snel als tien jaar geleden.
Multifunctioneel bos
Droogte en klimaatbestendigheid zijn echter niet de enige uitdagingen waar de natuur en haar beheerders voor gesteld worden. Denk daarbij aan het voorkomen van klimaatverandering door het verminderen van de uitstoot van koolstof en het vastleggen van koolstof, het behouden en versterken van de biodiversiteit en het behoud van landschappelijke en cultuurhistorische waarden.
Daarnaast staan de eigenaren en beheerders van het bos ook voor de uitdaging om de bedrijfseconomische cijfers van het landgoed minimaal sluitend te houden. Bosbeheerders hebben niet alleen te maken met uitdagingen, maar bos vervult ook een breed scala aan diensten voor de maatschappij, zoals recreatie en koelte tijdens de warme dagen. Het is daarom van groot belang om integraal naar het functioneren van het bos te kijken en om alle incidentele en structurele veranderingen die optreden tegen elkaar af te wegen.
Zorgen voor bos
Uit de bosinventarisatie blijkt dat bijna 120.000 ha bos in Nederland door landgoederen, bedrijven of andere privé-eigenaren wordt beheerd. Dit is bijna 1/3 van het totale bosareaal. Uit de inventarisering blijkt echter ook dat de gezondheid van de meeste boomsoorten verslechtert onder invloed van een veranderend klimaat en verstoringen is voor het eerst de vitaliteit van bomen opgenomen. Er zijn duidelijke vitaliteitsproblemen bij es (essentaksterfte) en fijnspar (droogte en letterzetter). Dit baart FPG wel zorgen.
Bosstrategieën
Al eerder heeft FPG aangegeven dat er een balans tussen ecologie en economie moet zijn tussen in de uitvoer van de bossenstrategieën. Nationaal staat gelukkig de erkenning voor particuliere boseigenaren goed op de kaart. De FPG heeft zelf eerder al eens een inventarisatie gedaan onder haar leden.
Twee derde van de particuliere terreineigenaren staat welwillend tegenover enige vorm van bosuitbreiding op eigen terrein, maar alleen wanneer de randvoorwaarden op orde zijn.
De resultaten van de inventarisatie onderstrepen nog maar eens het belang van realistische plannen die tegemoetkomen aan de financiële en beleidsmatige randvoorwaarden van de eigenaren.
