Pachtnormen 2022 tonen noodzaak hervormingen door nieuw Kabinet aan
Op 14 juni werden de pachtnormen 2022 gepubliceerd door Minister Staghouwer. Gemiddeld ging de pachtnorm in Nederland wederom omlaag. De huidige situatie voor particuliere verpachters met reguliere pacht blijft daardoor somber, met een gemiddeld negatief rendement van ongeveer 120 euro per hectare per jaar. FPG is met het nieuwe Kabinet in gesprek om zowel het pachtstelsel als de vermogensrendementsheffing fundamenteel te hervormen. De grote stikstofopgave, die op vrijdag 10 juni werd gepresenteerd door het Kabinet, komt nog bovenop deze huidige nadelige situatie voor grondeigenaren. Hervormingen zijn dan ook broodnodig!
De berekende pachtnormen liggen in acht van de veertien pachtprijsgebieden lager dan in 2021. Voor tuinland gaat de maximale pachtprijs fors omhoog. De schommelingen in de pachtnormen 2022 ten opzichte van het voorgaande jaar zijn over het algemeen minder hevig dan voorgaande jaren, al blijven uitschieters bestaan in bijvoorbeeld Zuidwestelijk akkerbouwgebied (-23%) en een het Centraal veehouderijgebied (+17%).
Verpachter betaalt 120 euro per jaar op reguliere pachtgrond
Sinds 2016 zijn de gemiddelde pachtnormen met zo’n 30% gedaald voor reguliere pacht, terwijl de betaalde vermogensrendementsheffing op die gronden door grondeigenaren met zo’n 100% zijn gestegen in dezelfde periode. Dit betekent dat een verpachter per hectare gemiddeld meer dan 120 euro per jaar per hectare moest bijleggen op deze gronden in 2021. Daarin zijn nog niet de overige eigenaarslasten, zoals waterschapslasten en beheerskosten, meegerekend. In totaal hebben we zo’n 230.000 hectare reguliere pachtgrond in Nederland.
Nieuw pachtstelsel nodig, FPG doet voorzet
Dit areaal reguliere pacht neemt af als gevolg van de negatieve financiële situatie. Een andere reden is het feit dat bij reguliere pachtcontracten geen additionele voorwaarden kunnen worden afgesproken op het gebied van bijvoorbeeld verduurzaming. Dat het traditionele pachtsysteem failliet is, moet de hele agrarische sector zorgen baren. FPG presenteerde daarom vorig jaar een vernieuwde pachtvisie met oplossingen om pachtbeleid eenvoudig, marktgericht, groen en betaalbaar te maken. In het kader van de aanstaande transitie als gevolg van de stikstofaanpak van het Kabinet is een herziening van het pachtstelsel ook logisch en noodzakelijk.
Nieuw Kabinet, herziening box 3
Met wederom pachtprijsverlaging over de hele linie in Nederland staat het rendement op verpacht vermogen blijvend onder druk. Dat is extra zwaar voor particuliere verpachters in box 3. Nadat per 1 januari 2017 de forfaitaire vermogensrendementsheffing stelselmatig werd verhoogd leidt dit tot een toenemende belastingdruk, versterkt door de tevens oplopende normwaarde in de loop van de jaren.
Het door de Rijksoverheid gemaximeerde rendement op verpacht bezit staat zo steeds verder af van het door diezelfde Rijksoverheid gehanteerde fiscaal beleid. Dit leidt tot toenemende frustratie. Onder dit nieuw Kabinet wordt een nieuw vermogensbelastingstelsel ontworpen. Het reële rendement moet daarbij leidend zijn. FPG is in gesprek over verschillende oplossingen om verpachters tegemoet te komen.
Relatie met grondmarkt neemt af
De fiscale normen zijn gebaseerd op de grondprijs. De pachtnormen worden daarentegen vastgesteld op basis van de gemiddelde bedrijfsresultaten in de agrarische sector in een gemeten periode van vijf jaar (nu tot 2020). Die pachtnormen staan daardoor ook steeds verder af van de ontwikkelingen op de grondmarkt.
Daarnaast maken alle voorwaarden bij reguliere pacht, zoals continuatierecht, voorkeursrecht, pachtprijstoets en recht op indeplaatsstelling dat deze vorm als uiterst onaantrekkelijk voor verpachters wordt beschouwd.
Achtergrond
De hoogst toelaatbare pachtprijzen voor 2022 zijn door Wageningen University & Research (WUR) berekend conform de uitgangspunten van het Pachtprijzenbesluit 2007. De pachtnormen worden op 1 juli van kracht. FPG is van mening dat nieuwe vormen van langdurige pacht nodig zijn, waarbij pachter en verpachter onderling afspraken kunnen maken over termijn, prijs en duurzaam grondbeheer. Minister Schouten leek daar deels aan tegemoet te willen komen bij de herziening van het pachtbeleid, waarin ze aangaf een nieuwe vorm van langdurige pacht te willen introduceren en deze tot de nieuwe standaard te maken. Het is nu aan de nieuwe Minister Staghouwer om hier een vervolg aan te geven.
