SIM evaluatie: extra financiële armslag nodig

Politieke actie is nodig om het Nederlandse monumentaal erfgoed richting de toekomst te beschermen en instand te houden. Dat blijkt uit de evaluatie van de Subsidieregeling instandhouding monumenten (SIM) en de beleidsreactie van de minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Deze wordt momenteel behandeld in de Tweede Kamer. De Federatie van Particuliere Monumenteigenaren (FPMe) heeft Kamerleden geïnformeerd over haar kijk op de evaluatie en de verslechterende positie van particuliere eigenaren. FPG is onderdeel van het FPMe bestuur en ondersteunt waar nodig de belangenbehartiging.

Schriftelijke vragen Tweede Kamer

Ondertussen zijn schriftelijke vragen gesteld aan de minister van OC&W door de Tweede Kamerfracties in lijn met de zorgen vanuit meegenomen van de FPMe coalitie. De antwoorden van het ministerie worden de komende tijd verwacht. In de tussentijd spreekt het FPMe bestuur met het ministerie van OCW over de SIM evaluatie.

Belofte kan niet worden nagekomen

FPMe heeft de Kamer geïnformeerd dat ze waardering heeft voor de genomen stappen in de evaluatie, maar dat de uitkomst verontrustend is. De SIM werd in 2019 namelijk geïntroduceerd om de fiscale aftrekregeling voor onderhoud van rijksmonumenten te vervangen. Daarbij werd ook de belofte gedaan dat de monumenteigenaren financieel niet erop achteruit zouden gaan. Dit kan niet waar worden gemaakt.

Structureel tekort in regeling

Door verdwijnen van de fiscale aftrekregeling vervalt voor sommige eigenaren ook de woonhuisregeling omdat zij nu gebruik moeten maken van de SIM. In de praktijk blijkt dat de SIM niet voldoende financiële armslag heeft om de gedane belofte waar te maken. Dit is terug te zien in de afgewezen toekenning aan 65 aanvragers in 2020 en 190 aanvragen in 2021. En betekent een tekort van respectievelijk 20 en 40 miljoen euro in de regeling. De FPMe heeft verzocht om incidenteel 41 miljoen euro vrij te maken en structureel de SIM financieel beter te faciliteren.

Verdringingseffect treedt op

In de praktijk zien we ook dat kleinere monumenten steeds moeilijker financiering zullen kunnen ontvangen. Dit is onder andere het gevolg van een toename aan rijksmonumenten met voorrang zoals het UNESCO-werelderfgoed en een toename aan Professionele Organisaties voor Monumentenbehoud (POMs). Tot slot vraagt de FPMe aandacht voor de uitblijvende beleidsvisie op “groen” erfgoed zoals parken, tuinen of andersoortige monumenten. En ziet het graag de zienswijze op de bundeling van subsidieregelingen.