Raad voor de Leefomgeving: ‘’Verstevig rechten van verpachter om eisen te stellen’’

De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) wil dat verpachters meer mogelijkheden krijgen om eisen te stellen aan het bodembeheer door pachters. Dit schrijft de Raad in haar advies over de vitaliteit van de bodem ‘de bodem bereikt’ (klik hier). FPG ziet dit bijval in haar pleidooi voor een nieuw pachtstelsel waarbij verpachter en pachter onderling afspraken kunnen maken over duurzaam grondgebruik, pachtprijs en -duur.

Aanpassing pachtstelsel broodnodig

De RLI stelt in haar advies dat de huidige pachtwetgeving het stimuleren van duurzaam bodembeheer belemmert. Op dit moment is het bij een reguliere pachtovereenkomst niet mogelijk om als verpachter eisen te stellen aan het grondgebruik van de pachter. Evenmin is het mogelijk het pachtcontract te verbreken wanneer er niet duurzaam met de bodem wordt omgegaan. De RLI onderstreept daarom het belang van aanpassing van de pachtwetgeving door de rechten van de verpachter te verstevigen.

FPG staat vierkant achter het pleidooi van de RLI om de pachtwetgeving zo snel mogelijk aan te passen om afspraken mogelijk te maken bij reguliere pacht. Dit is een broodnodige stap richting een toekomstbestendig pachtbeleid. In het huidige pachtstelsel is het niet alleen onmogelijk om afspraken over duurzaam grondgebruik te maken, ook pachtprijs en pachtduur zijn bij reguliere pacht in beton gegoten. Dit één van de belangrijke oorzaken van het huidige faillissement van die pachtvorm (klik hier).

Pachtbeleid in disbalans

Naast de belemmeringen voor het maken van vrije afspraken tussen verpachter en pachter over bodemgebruik, pachtduur en bodemgebruik, heeft het huidige pachtstelsel te leiden onder de steeds verder toenemende disbalans tussen de pachtprijzen en de ontwikkelingen op de grondmarkt. Bovendien gaat het huidige pachtsysteem gebukt onder een overmaat van dwingend recht bij reguliere pacht. Continuatierecht, voorkeursrecht, pachtprijstoets en het recht op indeplaatsstelling maken reguliere pacht nog onaantrekkelijker.

FPG pleit daarom voor een vernieuwd en toekomstgericht pachtstelsel waarin sprake is van een fiscaal stimulerend beleid voor pacht, waar pachters en verpachters onderling afspraken kunnen maken over prijs, pachtduur en bodemgebruik. Dit leidt tot een gevarieerd stelsel met flexibele en reguliere pachtvormen dat tegemoet komt aan de vraag uit de markt en maakt dat een gezonde duurzame landbouw maximaal over grond kan beschikken.

Hardnekkige misvatting kortdurende pacht ook in RLI-advies

FPG is het niet met alles uit het advies van de RLI eens. Zo stelt de RLI dat kortlopende pachtcontracten resulteren in intensief grondgebruik. FPG acht dit denkfout, die ten onrechte zorgt voor een slechte reputatie van kortdurende pacht. Particuliere verpachters en landgoederen hebben met deze pachtvorm namelijk juist bij uitstek een instrument voor meer duurzaam grondgebruik. Want juist bij geliberaliseerde pacht zijn afspraken te maken over bodemgebruik, pachtduur en -prijs. Kortom, precies de handvatten die de RLI graag toegevoegd zou zien aan reguliere pacht.

De RLI bepleit in haar stuk het stellen van eisen aan het bodembeheer bij kortdurende pachtovereenkomsten te verplichten. FPG vindt dat pachter en verpachters hierover zelf afspraken kunnen maken zolang de wet de ruimte hier toe laat. Terecht constateert de RLI dat de kritiek op korte pacht zich met name richt op het Rijksvastgoedbeleid. (klik hier) Het is echter scheef om het beleid aan te passen voor iets wat de overheid voor zichzelf ook kan regelen.