Amendement aangenomen: gebruiksvergoeding bij gedoogplicht commerciële leidingen

De laatste versie van het amendement vindt u hier. Het amendement voorziet in een gebruiksvergoeding bij gedoogplicht voor andere dan werken van algemeen belang. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om commerciële leidingen. De volgende stap is dat gewerkt moet worden aan een ministeriële regeling waarmee de hoogte van de gebruiksvergoeding wordt vastgesteld.

Een wettelijke vergoeding voor grondgebruik bij gedoogplicht?

1 maart 2019

De FPG steunt een amendement van CDA en SGP voor een gebruiksvergoeding bij gedoogplicht van kabels en leidingen. De partijen stellen voor dat commerciële ondernemingen, die kabels of buizen door private gronden trekken, naast schadevergoeding ook een gebruiksvergoeding voor de inbreuk op het eigendomsrecht voor onbepaalde tijd moeten betalen. Het onderwerp is effectief aangekaart door LTO en is samen met de FPG politiek onder de aandacht gebracht. Ook Natuurmonumenten en de Landschappen steunen deze lobby.

Niet alleen schadevergoeding

Het amendement is ingediend bij de behandeling van de Invoeringswet Omgevingswet in de Tweede Kamer. Als er een wettelijke gedoogplicht wordt opgelegd, dan moet daaraan volgens de Kamerleden Ronnes (CDA) en Bisschop (SGP) ook een gebruiksvergoeding gekoppeld worden. En niet alleen de schadevergoeding die in deze wet is geregeld. Minister Ollongren reageerde vooralsnog terughoudend op het amendement. Zij wil de Wet belemmeringen privaatrecht beleidsneutraal overzetten naar de Omgevingswet. Het beleidsneutraal overzetten van de wet gebeurt wat FPG en LTO betreft onterecht. De wet stamt uit 1927 en is niet bedoeld voor commerciële activiteiten. Daar wordt de wet nu wel voor gebruikt.

Gedoogplicht niet bedoeld voor commerciële projecten

Door de gedoogplicht in de Belemmeringenwet Privaatrecht wordt bij het bepalen van de vergoeding de markt buiten spel gezet. De grondeigenaar heeft dan geen gelijkwaardige positie om met de leidingbeheerder over een gebruiksvergoeding te onderhandelen.
Met het amendement wordt dit (onbedoelde) neveneffect bij de aanleg van commerciële leidingen uit de wet gehaald en blijft toch de gedoogplicht op de gebruikelijke wijze van toepassing.

Inbreuk op eigendomsrecht compenseren

Het besluit tot het opleggen van de gedoogplicht vraagt in redelijkheid van de wetgever een afweging over de financiële gevolgen van de inbreuk op het eigendomsrecht voor onbepaalde tijd enerzijds en een gebruiksvergoeding anderzijds. Jurisprudentie wijst uit dat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens die afweging ook vraagt van de overheden. Het amendement geeft daar invulling aan.

FPG op de bres voor grondeigenaar

Commercieel (mede-) gebruik is al langer een doorn in het oog van de Federatie Particulier Grondbezit. Aan de de Autoriteit Consument & Markt heeft de FPG gevraagd daarnaar onderzoek te doen en handhavend op te treden.
Binnenkort is er overleg met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat over het afbrokkelend draagvlak bij grondeigenaren om zo maar mee te werken aan de aanleg van leidingen en kabels. De vergaande voorwaarden die leidingbeheerders aan eigenaren stellen, spelen daarbij ook een rol.

Voor een dubbeltje op de eerste rang

“De Wet belemmeringen privaatrecht bevat een gedoogplicht. Dat wordt gebruikt als oneigenlijk pressiemiddel om goedkoop een recht van opstal in handen te krijgen, zodat commerciële bedrijven goedkoop door boerenland heen kunnen”, aldus LTO-bestuurder Alfred Jansen in Nieuwe Oogst

Op 5 maart wordt in de Tweede Kamer over het amendement gestemd.

Het onderwerp heeft een directe link met onze inzet op het dossier van de Omgevingswet.